Σε επιτάχυνση της διαδικασίας απομάκρυνσης των επικίνδυνων χημικών όπλων από το έδαφός της έχει προχωρήσει η κυβέρνηση της Συρίας αφού πρώτα έχει αθετήσει τις προθεσμίες που της έχουν τεθεί μέχρι σήμερα.
Όσον αφορά στην καταστροφή μέρους του χημικού οπλοστασίου στη Μεσόγειο, τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτή δεν έχει ακόμα ξεκινήσει.
—Οι “χαμένες” προθεσμίες
Η Συρία αθέτησε την προθεσμία της 31ης Δεκεμβρίου
 για την απόσυρση του συνόλου των πολύ επικίνδυνων χημικών Προτεραιότητας Ένα συνολικού βάρους 700 τόνων.
Η πρώτη αποστολή μέρους των χημικών όπλων αυτής της κατηγορίας προς το λιμάνι της Λαττάκειας έγινε στις 7 Ιανουαρίου.
Εν συνεχεία χάθηκε και η προθεσμία για την απομάκρυνση 500 τόνων λιγότερο επικίνδυνων χημικών ουσιών Προτεραιότητας Δύο.
Στις 26 Φεβρουαρίου η Συρία απέστειλε ένα φορτίοαερίου μουστάρδας, την τέταρτη παρτίδα μέχρι σήμερα. Εκείνη την ημέρα η Συρία επίσης συμφώνησε σε ένα νέο χρονοδιάγραμμα για την απομάκρυνση των υπόλοιπων χημικών όπλων μέχρι τις 27 Απριλίου.
Τέλος, την προηγούμενη εβδομάδα δεν τηρήθηκε η προθεσμία για την απομάκρυνση 122 τόνων ισοπροπανόλης, ενός προδρόμου του νευροπαραλυτικού αερίου σαρίν.
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, η Συρία πρόκειται επίσης να αγνοήσει την προθεσμία της 15ης Μαρτίου, που προβλέπει την καταστροφή 12 εγκαταστάσεων παραγωγής χημικών όπλων.
Η χώρα έχει προτείνει την αδρανοποίηση των εγκαταστάσεών της -ουσιαστικά την παρεμπόδιση της πρόσβασης σε αυτές- αντί για την ολική καταστροφή τους
Οι καθυστερήσεις σημαίνουν ότι είναι σχεδόν αδύνατον να τηρηθεί η αρχική προθεσμία της 30ής Ιουνίου που ορίστηκε από τον OPCW για την καταστροφή του συνόλου του χημικού οπλοστασίου.
Η τήρηση του αρχικού χρονοδιαγράμματος προϋπέθετε την παράδοση των πλέον επικίνδυνων όπλων ως την 31η Δεκεμβρίου 2013 και των υπολοίπων ως τις 6 Φεβρουαρίου 2014.
—Τι έχει μεταφερθεί στη Λαττάκεια
Σύμφωνα με τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW), ο οποίος εδρεύει στη Χάγη της Ολλανδίας, την προηγούμενη εβδομάδα κατέφθασαν στη Λαττάκεια δύο φορτία, ενώ ένα ακόμα σημαντικό φορτίο αναμένεται αυτή την εβδομάδα.
Μόλις φτάσει και αυτό η Συρία θα έχει παραδώσει περισσότερο από το ένα τρίτο του χημικού της οπλοστασίου συνολικού βάρους 1200 τόνων και το 23% των πιο επικίνδυνων ουσιών Προτεραιότητας Ένα.
Μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου, η Συρία δεν είχε παραδώσει καθόλου αέριο μουστάρδας, το πιο θανατηφόρο χημικό όπλο που διαθέτει και το μοναδικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα χωρίς να αναμειχθεί με άλλα υλικά.
—Η καταστροφή στη Μεσόγειο
Η καταστροφή της πλειονότητας των χημικών όπλων θα πραγματοποιηθεί με τη μέθοδο της υδρόλυσης σε “διεθνή ‘ύδατα” στη Μεσόγειο θάλασσα από το αμερικανικό πλοίο MV Cape Ray.
Την προηγούμενη εβδομάδα το πλοίο ήταν “δεμένο” στο λιμάνι Ρότα της Ισπανίας και θα παραμείνει εκεί έως ότου απομακρυνθεί από τη Συρία το σύνολο των χημικών όπλων “προτεραιότητας”.
Μέρος του χημικού οπλοστασίου θα καταστραφεί και στη δυτική Αγγλία, στο Έλσμιρ Πορτ του Μέρσεϊσαϊντ, κοντά στο Λίβερπουλ.
Οι πέντε χημικές ουσίες Προτεραιότητας Ένα που μεταφέρονται στη Λαττάκεια μεταφορτώνονται σε δανέζικο πλοίο και μεταφέρονται στο λιμάνι Gioia Tauro της Καλαβρίας στη νότια Ιταλία.
Από εκεί 560 τόνοι επικίνδυνων ουσιών θα φορτωθούν στο MV Cape Ray για να καταστραφούν στη “γειτονιά” μας.
Το Cape Ray κάποτε μετέφερε εμπορευματοκιβώτια. Πλέον είναι εξοπλισμένο με δύο συστήματα υδρόλυσης τα οποία ανέπτυξε το 2013 ειδικό ερευνητικό τμήμα του αμερικανικού στρατού.
Κατά τη διαδικασία της υδρόλυσης, οι χημικές ουσίες διασπώνται στα συστατικά τους με καυτό νερό και εν συνεχεία αδρανοποιούνται αναμειγνυόμενες με υδροξείδιο του νατρίου (γνωστό και ως καυστική σόδα).
Οι δύο αντιδραστήρες τιτανίου στο Cape Ray θα μπορούν να επεξεργάζονται 25 τόνους την ημέρα. Η διαδικασία θα διαρκέσει λίγο περισσότερο από 90 ημέρες και θα παράξει περίπου 5,7 εκατομμύρια λίτρα αποβλήτων που θα απορριφθούν στη Μεσόγειο.
Εκτός από το κανονικό πλήρωμα, στο πλοίο θα εργαστεί εξειδικευμένο προσωπικό 63 ατόμων για την ολοκλήρωση της διαδικασίας.
Οι υπόλοιπες, βιομηχανικής χρήσης ή Προτεραιότητας Δύο, φορτώνονται σε νορβηγικό πλοίο.
Σύμφωνα με τον OPCW, τα χημικά όπλα της Συρίας υφίστανται σε μορφή ξεχωριστών ουσιών που μόνο όταν αναμειχθούν γίνονται τοξικές και θανατηφόρες, με εξαίρεση το αέριο μουστάρδας θείου. Βρίσκονται σευγρή μορφή και συσκευάζονται σε βαρέλια ή κοντέηνερ.
Ο OPCW διαβεβαιώνει ότι δεν θα απορριφθούν επικίνδυνα χημικά στη θάλασσα.
Ο αμερικανικός στρατός εφαρμόζει τη διαδικασία εδώ και μία δεκαετία σε επίγειες εγκαταστάσεις, αλλά πρόκειται για την πρώτη φορά που θα την εφαρμόσει στη θάλασσα.
—Η Βρετανία υπεύθυνη να τα καταστρέψει
Κι ενώ η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, ο ανεξάρτητος Ευρωβουλευτής Κρίτων Αρσένης ζήτησε από την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ε.Ε. για τις εξωτερικές σχέσεις, Κάθριν Άστον να αναλάβει η Βρετανία την καταστροφή των χημικών όπλων διότι είναι η χώρα που τα πούλησε παράνομα στη Συρία.
Το αίτημα του κ. Αρσένη κατατέθηκε κατ´ εφαρμογή της ευρωπαϊκής και διεθνούς νομοθεσίας.
Συγκεκριμένα, ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής επικαλείται δημοσιεύματα του βρετανικού και διεθνούς Τύπου σύμφωνα με τα οποία μεταξύ Ιουλίου 2004 και Μαΐου 2010 η βρετανική κυβέρνηση παρείχε σε δύο εταιρίες πέντε άδειες εξαγωγής επιτρέποντάς τους να πουλήσουν στη Συρία φθοριούχο νάτριο.
Η συγκεκριμένη ουσία χρησιμοποιείται για την κατασκευή επικίνδυνων χημικών όπλων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε επιθέσεις του συριακού στρατού στις 21 Αυγούστου 2013 αφήνοντας πίσω 1.429 νεκρούς μεταξύ των οποίων 426 παιδιά.
Σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, η βρετανική κυβέρνηση παραδέχτηκε την πώληση της συγκεκριμένης χημικής ουσίας στη Συρία.
Η παραδοχή αυτή συνιστά ξεκάθαρη παραβίαση της διεθνούς συνθήκης του ΟΗΕ για τα χημικά όπλα, η οποία απαγορεύει την ενθάρρυνση ή οποιουδήποτε είδους υποστήριξη για την ανάπτυξη χημικών όπλων.
Με αφορμή την κατάθεση της ερώτησης, ο Κρίτων Αρσένης έκανε τις εξής δηλώσεις:
“Αν τα δημοσιεύματα του βρετανικού Tύπου αποδειχθούν βάσιμα, η βρετανική κυβέρνηση έχει παραβιάσει τη διεθνή συνθήκη του ΟΗΕ για τα χημικά όπλα, η οποία απαγορεύει την ενθάρρυνση ή οποιουδήποτε είδους υποστήριξη για την ανάπτυξη χημικών όπλων.
Καλώ την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αποκαταστήσουν την ωμή παραβίαση του διεθνούς δικαίου και να εφαρμόσουν την αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει”, όπως προβλέπεται από το άρθρο 191 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη Σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου.
Η αποκάλυψη της παράνομης πώλησης χημικών οπλών από τη Βρετανία στη Συρία καθιστά παράνομη την καταστροφή τους στη Μεσόγειο, ανοιχτά της Κρήτης.
Ακυρώνει επίσης και το επιχείρημα που πρόσφατα και 45 ημέρες μετά τη δημοσιοποίηση του σχεδίου καταστροφής των χημικών ανοιχτά της Κρήτης επικαλέστηκε η ελληνική κυβέρνηση, ότι είναι πολύ αργά πλέον να κάνει κανείς κάτι.
Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει καταθέσει το παραμικρό στοιχείο για την εξέλιξη της επιχείρησης καταστροφής των χημικών οπλών.
Το σκοτάδι και η αδιαφάνεια που καλύπτουν την όλη επιχείρηση εκθέτουν όλους όσοι καλοπροαίρετα θέλησαν να υπερασπίσουν την ασφάλεια της επιχείρησης λόγω της συμμετοχής του ΟΗΕ.
Καλώ για μία ακόμα φορά την κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει την ελληνική προεδρία στην Ε.Ε. για να πιέσει για την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου αλλά και επιτέλους να ενημερώσει την ελληνική κοινωνία για την εξέλιξη της καταστροφής των χημικών και τις ενέργειές της για να την αποτρέψει.”