Συνέντευξη του υπουργού Γεωργίας στην «ΠΑ»
«Άρχισε η επανεκκίνηση της αγροτικής οικονομίας»
Ο Νίκος Κουγιάλης ξεδιπλώνει τα χαρτιά του υπουργείου Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και μιλάει στην «ΠΑ» για τα νέα προγράμματα που στοχεύουν στην αγροτική ανάπτυξη. «Έχουμε καταφέρει ως κυβέρνηση να εξασφαλίσουμε τη συγχρηματοδότηση για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης στο 85%, κάτι που σημαίνει ότι θα διοχετεύσουμε στην αγροτική οικονομία 40.000.000 Ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου», σημειώνει.
Ο κ. Κουγιάλης μιλά ακόμη για το πρόγραμμα εκπαίδευσης και παραχώρησης γης σε άνεργους νέους, την προώθηση της Πράσινης Οικονομίας και τη μείωση των ενοικίων κτιρίων που ενοικιάζει το υπουργείο για τις ανάγκες στέγασης των υπηρεσιών του. Για το θέμα της κατασκευής νέων εγκαταστάσεων διαχείρισης σκουπιδιών(ΟΕΔΑ), διαμηνύει ότι μέσα στους επόμενους δύο μήνες θα δούμε τον καινούριο σχεδιασμό.
Συνέντευξη στον Παύλο Νεοφύτου
κ. υπουργέ, από τις κυβερνητικές εξαγγελίες έχουμε κατανοήσει ότι για τα καυτά θέματα επανεκκίνηση οικονομίας, ανεργία και αναζωογόνηση της υπαίθρου, το υπουργείο σας στηρίζει πολλά στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης. Σε ποιο στάδιο της υλοποίησης προγραμμάτων βρισκόμαστε τώρα;
Όπως γνωρίζετε πρόθεση της κυβέρνησης είναι να επανεκκινήσει την αγροτική οικονομία. Είναι ένας τομέας στον όποιο βασίζει πάρα πολλά η κυβέρνηση και μας ενδιαφερει κυρίως η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, γι’ αυτο και θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια ούτως ώστε να στηριχθεί. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε προς το τελος του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης 2007-2013 και αναμένεται από το 2014 να μπούμε σε ένα καινούργιο πρόγραμμα, το πρόγραμμα του 2014 -2020, που θα βοηθήσει την αγροτική οικονομία να αναπτυχθεί. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο στάδιο του σχεδιασμού, αξιολογώντας την ίδια ώρα το προηγούμενο πρόγραμμα ούτως ώστε να δούμε πού έχουμε πετύχει και πού έχουμε αποτύχει, ούτως ώστε να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, αν έγιναν στο προηγούμενο πρόγραμμα. Επίσης αν υπάρχουν κάποια μέτρα που έχουν βοηθήσει σημαντικά θα τα περιλάβουμε μέσα στους σχεδιασμούς μας.
Τώρα όσον αφορά την επανακκίνηση της αγροτικής οικονομίας, αυτή έχει ήδη αρχίσει, θα ελεγα, με το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης το οποίο είχε παγοποιήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Άρα στη ουσία η κυβέρνηση επανεκκίνησε την αγροτική οικονομία αποπαγοποιώντας το προηγούμενο πρόγραμμα για το 2013. Επίσης έχουμε καταφέρει ως κυβέρνηση να εξασφαλίσουμε τη συγχρηματοδότηση για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης στο 85%, κάτι που σημαίνει ότι θα διοχετεύσουμε στην αγροτική οικονομία 40.000.000 Ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου, ενώ έχουν ήδη γίνει οι πληρωμές περί τα 12.000.000 Ευρώ και αναμένεται ότι όλα αυτά τα χρήματα θα δοθούν στους αγρότες μας μέχρι το τέλος του χρόνου. Παράλληλα επειδή η οικονομική κατάσταση στην Κύπρο είναι κακή, θα έλεγα, και η ρευστότητα του κράτους αναμένεται να είναι πολύ στενή, έχουμε εξασφαλίσει για το 2014 και το 2015 συγχρηματοδότηση για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης 2014 – 2020 στο 73%, κάτι που θα μας βοηθήσει να απορροφήσουμε όσο το δυνατό περισσότερους ευρωπαϊκούς πόρους. Όπως έχω πει αυτά τα λεφτά θα διατεθούν με το νέο πρόγραμμα της αγροτικής ανάπτυξης και πιστεύω ότι αν γίνουν οι σωστοί σχεδιασμοί, που υπάρχει αυτή η πρόθεση, για ένα στοχευμένο πρόγραμμα, τότε μπορούμε να πετύχουμε πολλά.
Ταυτόχρονα ως κυβέρνηση έχουμε στηρίξει την κτηνοτροφία με μια έκτακτη επιδότηση των 3.000.000 Ευρώ που έχει δοθεί με τη μορφή της κεφαλικής επιδότησης και έχουμε αρχίσει να εργαζόμαστε πάνω στη μείωση των κόστων παραγωγής. Δυστυχώς είναι πολύ ψηλά και καθιστούν καμιά φορά τα προϊόντα μας λιγότερο ανταγωνιστικά, όχι μόνο στο εξωτερικό αλλά και στην Κύπρο, παρά το ότι διαθέτουμε την καλύτερη ποιότητα. Έχουμε μειώσει τον ΦΠΑ στο χρωματισμένο πετρέλαιο από 18 σε 5% και παράλληλα επεκτείνουμε το επιχορηγημένο πετρέλαιο και για σκοπούς κίνησης των αγροτών, έτσι οι αγρότες μας θα δικαιούνται ένα επιπλέον 5% πάνω στο χρωματισμένο πετρέλαιο για σκοπούς κίνησης.
Ξεκινήσατε προγράμματα για εκπαίδευση και παραχώρηση γης σε άνεργους νέους. Παρ’ όλα αυτά, γενικά το ενδιαφέρον των νέων Κυπρίων για την πρωτογενή παραγωγή βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό πώς το αντιμετωπίζετε;
Εγώ θα έλεγα ότι το ενδιαφέρον αυτό τον καιρό είναι αυξημένο, ειδικά μετά τα γεγονότα του Μαρτίου και την οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Κύπρος. Ήδη έχουμε λάβει 600 αιτήσεις για τα προγράμματα εκπαίδευσης τα οποία διενεργούμε εδώ στο υπουργείο και έχουμε ήδη εκπαιδεύσει αρκετά άτομα. Αυτά τα προγράμματα θα ολοκληρωθούν περί τον Οκτώβριο. Περίπου σε αυτή τη χρονική στιγμή θα αρχίσει να γίνεται η παραχώρηση γης για τους νέους που έχουν ανάγκη να καλλιεργήσουν. Όμως εκείνο που πρέπει να ξέρουν οι νέοι και οποιοσδήποτε άλλος, είναι ότι η γεωργία είναι ένα πολύ δύσκολο επάγγελμα, απαιτούνται κόποι και μόχθοι και φυσικά και χρήματα και θέλουμε να είναι ενήμεροι για το τι θα αντιμετωπίσουν ακολουθώντας αυτά τα επαγγέλματα, γι’αυτό το λόγο και κάνουμε και αυτή την εκπαίδευση.
Κάποιος ο οποίος διαβάζει τη συζήτηση αυτή και δεν έχει ασχοληθεί ποτέ του με τον αγροτικό τομέα, μπορεί να πει «ξεκινάω εγώ, φεύγω από το σπίτι μου και αποφασίζω να ασχοληθώ με τη γεωργία. Εσείς όμως στο υπουργείο μπορείτε να εγγυηθείτε ότι τα προϊόντα που θα παράξω θα απορροφηθούν από την αγορά;»
Ένας από τους στόχους μας, ανάλογα με το ενδιαφέρον που θα επιδειχθεί, είναι να συνδέσουμε αυτούς τους ανθρώπους με παραγωγούς και εξαγωγείς ούτως ώστε να τους κατευθύνουν ως προς το τι θα καλλιεργήσουν για να μπορούν να απορροφούνται αυτές οι καλλιέργειες. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν αυτοί οι άνθρωποι να σταθούν στο επάγγελμα και να πετύχουν, πάντοτε χωρίς να δημιουργούν ανταγωνισμό με τους υφιστάμενους γεωργούς.
Ένα μεγάλο πρόβλημα των προϊόντων μας είναι ότι δεν βρίσκουν οργανωμένη διέξοδο στις ξένες αγορές. Αυτό πώς το αντιμετωπίζετε;
Αυτό είναι ένα άλλο πολύ σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Κύπρος και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν σταθερές ποσότητες τις οποίες αναμένουν οι ξένες αγορές. Όταν εξάγεις προϊόντα πρέπει να μπορείς να εγγυηθείς σταθερές ποσότητες στους αγοραστές και αυτό είναι ένα πρόβλημα που δημιουργείται από την έλλειψη οργάνωσης ανάμεσα στους παραγωγούς. Ήρθε η ώρα οι παραγωγοί μας να οργανωθούν σε ομάδες, ούτως ώστε και να πετύχουν μείωση του κόστους παραγωγής τους αλλά και να εξασφαλίζουν αγορές ευνοϊκότερες γι’ αυτούς, και κυρίως για να μπορούν να εμπορεύονται καλύτερα τα εμπορεύματα τους. Και εμείς ως υπουργείο στηρίζουμε και προωθούμε την οργάνωση των παραγωγών μας.
Για την προώθηση της Πράσινης Οικονομίας ποιες προσπάθειες καταβάλλονται;
Η προώθηση της πράσινης οικονομίας αποτελεί μια από τις βασικές πτυχές της κυβέρνησης, προκειμένου να αναζωογονηθεί η κυπριακή οικονομία, δίνοντας σημασία σε τομείς που μέχρι τώρα ήταν αναξιοποίητοι. Η Κύπρος δύσκολα μπορεί να ανταγωνιστεί τις μεγάλες χώρες στους παραδοσιακούς τομείς ανάπτυξης. Η δημιουργία όμως θέσεων εργασίας στα πλαίσια μιας πράσινης οικονομίας, είναι εντός των δυνατοτήτων μας. Το υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος έχει προωθήσει και έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο το Σχέδιο Δράσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις, μέσω του οποίου το Κράτος επιδιώκει να αγοράζει οικολογικότερα προϊόντα, όπως π.χ. βιολογικά τρόφιμα, ενισχύοντας έτσι τους γεωργούς μας. Έχουν επίσης εντατικοποιηθεί οι προσπάθειες για εμπλοκή κυπριακών εταιρειών σε χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, όπως αυτό της οικο-καινοτομίας, ενώ ταυτόχρονα παρέχεται πολύ δυνατή βοήθεια σε εταιρείες οι οποίες προσπαθούν να βελτιώσουν την περιβαλλοντική τους απόδοση είτε εξασφαλίζοντας το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα είτε μετέχοντας στο Κοινοτικό Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης, βελτιώνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους. Σημαντικές επίσης προσπάθειες γίνονται στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας και τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αφού συμβάλλουν στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Κύπρου, ενώ παράλληλα δημιουργούν νέες πράσινες θέσεις.
Πώς προχωρά η δημιουργία μιας Γενικής Διεύθυνσης Διαχείρισης του Περιβάλλοντος;
Το υπουργείο μας ευνοεί την δημιουργία Διεύθυνσης Περιβάλλοντος που θα έχει κάτω από την αρμοδιότητά της και τους φυσικούς πόρους. Αυτό θα είναι ένα από τα θέματα που θα εξετάσουμε μέσα από τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας η οποία θα ξεκινήσει από το υπουργείο μας. Έχουμε ήδη ξεκινήσει αυτήν την εργασία και είμαστε σε επαφή τόσο με την Επίτροπο Μεταρρύθμισης όσο και με τους ξένους οίκους που έχουν αναλάβει να μας συμβουλέψουν.
Κατά πόσο θα βοηθήσει αυτή η κίνηση ώστε να λειτουργήσει η διαχείριση του περιβάλλοντος πιο σωστά;
Θα βοηθήσει σημαντικά. Το υπουργείο Γεωργίας είναι ένα τεράστιο υπουργείο με ένδεκα διευθύνσεις. Υπάρχει μία γενική διευθύντρια η οποία είναι αδύνατο να αντελεξέλθει με όλες αυτές τις προκλήσεις που υπάρχουν σήμερα στο υπουργείο. Παράλληλα το θέμα του περιβάλλοντος έχει αναβαθμισμένο ρόλο και στην Ευρώπη. Άρα χρειάζεται και η στήριξη από μια ομάδα ανθρώπων και μιας ουσιαστικής Γενικής Διεύθυνσης.
Πρόσφατα δημοσιεύματα κάνουν λόγο για ενοίκια – φωτιά που πληρώνει το υπουργείο Γεωργίας. Για παράδειγμα, όσον αφορά την ενοικίαση κτηρίου στη Λεμεσό, όπου στεγάζεται το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, για τα 1,565 τ.μ. που ενοικιάζονται καταβάλλεται ετησίως ποσό 217.000 Ευρώ. Θα θέλατε να κάνετε ένα σχόλιο επί του θέματος;
Βεβαίως. Το υπουργείο Γεωργίας ως ένα από τα μεγαλύτερα, ίσως το μεγαλύτερο υπουργείο, ενοικιάζει πάρα πολλά κτήρια σε ολόκληρη την Κύπρο. Από την πρώτη μέρα που έχω αναλάβει ως υπουργός, οι οδηγίες του Προέδρου της Δημοκρατίας προς όλους μας ήταν χρηστή διοίκηση, εξοικονόμηση και νοικοκύρεμα της Δημόσιας Υπηρεσίας. Αυτό το θέμα που αναφέρετε άπτεται της εξοικονόμησης και έχουμε εργαστεί συστηματικά και επιστάμενα σε αυτόν τον τομέα, έχουμε επανεξετάσει όλα τα κτήρια που ενοικιάζουμε στη Λευκωσία, προς το παρόν, και αξιολογώντας τις ανάγκες του υπουργείου έχουμε ζητήσει και μειώσεις από τους ιδιοκτήτες, αλλά ταυτόχρονα έχουμε συστεγάσει και τμήματα, αφήνοντας άλλα κτήρια που δεν μας χρειάζονταν. Έχουμε εξοικονομήσει γύρω στις 600.000 Ευρώ περίπου, απο μερικά κτήρια στη Λευκωσία. Αυτή η προσπάθεια τώρα μεταφέρεται στη Λεμεσό και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Κύπρο και στόχο μας είναι να εξοικονομήσουμε ακόμη περισσότερα λεφτά, γιατί το κράτος δεν αντέχει όλα αυτά τα έξοδα.
κ. υπουργέ, το σχόλιό σας για το πάγωμα και την επαναξέταση της κατασκευής νέων εγκαταστάσεων διαχείρισης σκουπιδιών (ΟΕΔΑ).
Αυτή την περίοδο επαναξετάζουμε το σχεδιασμό που έχει κάνει η προηγούμενη κυβέρνηση. Αντιλαμβάνεστε ότι το θέμα των αποβλήτων είναι πολύ σημαντικό θέμα, όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο. Αυτή η προσπάθεια αφορά ακόμη και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων σε αυτόν τον τόπο. Θέλουμε να επανασχεδιάσουμε με σύγχρονους τρόπους και μεθόδους αυτή τη δραστηριότητα και για λόγους εξοικονόμησης, αλλά και για το λόγο ότι έχουμε κάποιες περιβαλλοντικές υποχρεώσεις ως κράτος έναντι της ΕΕ και πρέπει οπωσδήποτε να συμμορφωθούμε. Έχουμε αργήσει ήδη σε αυτήν την προσπάθεια, σε λίγο καιρό θα αρχίσουν να πέφτουν πρόστιμα για την Κύπρο, επειδή δεν συμμορφώνεται με αυτές τις οδηγίες, έχουμε φτάσει στο παρα πέντε. Συνεπώς πρέπει τώρα να σχεδιάσουμε και να προχωρήσουμε όπως πρέπει σε αυτή την δραστηριότητα.
Υπάρχει κάποιος χρονικός ορίζοντας;
Νομίζω ότι μέσα στους επόμενους δύο μήνες θα δείτε τον καινούριο σχεδιασμό ο οποίος θα μπει και σε λειτουργία.
Ως μέλος της Υπουργικής Επιτροπής Υδρογονανθράκων, πώς βλέπετε την πρόοδο και τις εξελίξεις σχετικά με τον εντοπισμό και τις προοπτικές εκμετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου;
Θεωρώ ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος. Ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού εσχάτως κάνει εξαιρετική δουλειά. Έχει διοριστεί ήδη η ομάδα η οποία θα διαπραγματευτεί και την ενδιάμεση λύση. Γενικά θεωρώ ότι τα θέματα της ενέργειας και των υδρογονανθράκων στην Κύπρο έχουν πάρει το σωστό δρόμο και είμαι αισιόδοξος ότι τόσο με τους χειρισμούς του ιδίου του Υπουργού Ενέργειας, αλλά και της κυβέρνησης θα έχουμε θετικά αποτελέσματα. Χρειάζεται λίγη υπομονή, δεν είναι εύκολο αυτό το θέμα, αφορά και τη γεωπολιτική και τη γεωστρατηγική κατάσταση αυτής της περιοχής. Δεν είναι μόνο η Κύπρος εμπλεκόμενη σε αυτή την υπόθεση, είναι και άλλα γειτονικά κράτη, είναι και η Τουρκία, η οποία παρουσιάζεται ιδιαίτερα απαιτητική και απειλητική τον τελευταίο καιρό, όμως επαλαμβάνω, εμπιστεύομαι τόσο τον υπουργό Ενέργειας όσο και τον υπουργό Εξωτερικών, αλλά και την κυβέρνηση. Όλοι θα φέρουν σε πέρας αυτό το δύσκολο έργο που έχουν αναλάβει.
Όσον αφορά την περιβαλλοντική πτυχή του θέματος ποια μέτρα λαμβάνονται;
Πάντοτε πριν από οποιαδήποτε αδειοδότηση γεώτρησης το υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος εξετάζει τις απαιτούμενες περιβαλλοντικές μελέτες με κάθε αυστηρότητα, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την εθνική όσο και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Όλες οι δραστηριότητες οι οποίες αφορούν το φυσικό αέριο εμπίπτουν πάντοτε μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας και του σεβασμού προς το περιβάλλον.