Λαύρος κατά της ηγεσίας της Αστυνομίας η οποία κατά τον ίδιο αδυνατεί να συλλάβει τα μεγάλα «ψάρια» στο θέμα της διακίνησης και εμπορίας ναρκωτικών στην Κύπρο, εμφανίσθηκε σε συνέντευξη του στην Πράσινη Ασπίδα ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών και βουλευτής του ΔΗΣΥ Ιωνάς Νικολάου. Σύμφωνα με τον κ. Νικολάου η ηγεσία της Αστυνομίας επιχείρησε να «κουκουλώσει» υποθέσεις όπως και αυτή με το χάσιμο 12 κιλών μαριχουάνας που χρησιμοποιήθηκαν για δόλωμα σε στημένη επιχείρηση. Παράλληλα όπως είπε τα μέλη της ΥΚΑΝ δεν έχουν κατοχυρωμένο κανένα είδος προστασίας από την έκθεση τους στον αγώνα κατά των ναρκωτικών με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ποιότητα και οι δυνατότητες της δουλειάς τους.Μιλώντας για τον έλεγχο που γίνεται στα διάφορα επίσημα σημεία εισόδου και εξόδου της χώρας ανέφερε ότι δεν είναι επαρκής για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών. Για τον ίδιο η Αστυνομία και οι αρμόδιες αρχές χρειάζεται να εγκύψουν. Χρειάζεται να επικεντρωθούν στη δίωξη του έμπορα που εισάγει τα ναρκωτικά από το εξωτερικό και όχι τόσο του χρήστη. Δεν νοείται η όποια σύλληψη να γίνεται με πληροφόρηση και στα σημεία διακίνησης να γίνεται μόνο τυπικός τελωνειακός έλεγχος.
Ο κ. Νικολάου στη συνέντευξη μας μίλησε ακόμη για τις νομοθετικές ρυθμίσεις που προωθούνται στη Βουλή με τη νέα χρονιά για απάμβλυνση του προβλήματος των ναρκωτικών καθώς και το ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η κυπριακή πολιτεία στο σύνολο της. Από αυτά ξεχωρίσαμε την παραπομπή των μη εξαρτημένων χρηστών σε θεραπευτικά κέντρα αντί της επιβολής φυλάκισης που ισχύει μέχρι σήμερα.
Κύριε Νικολάου πρόσφατα ένας συμπατριώτης μας δολοφονήθηκε εν ψυχρώ για ξεκαθάρισμα λογαριασμών που αφορούσε τα ναρκωτικά. Είναι μια μάστιγα συνεχώς που συνεχίζει να ταλαιπωρεί την κοινωνία και δεν φαίνεται να υπάρχει φρένο. Μήπως η πολιτεία δεν έκανε όσα έπρεπε για το θέμα αυτό;
Είναι γεγονός ότι το πρόβλημα των ναρκωτικών και η εξάπλωση τους ταλαιπωρεί και προβληματίζει την κυπριακή κοινωνία πολύ περισσότερο απ’ ότι στο παρελθόν. Σήμερα, με την αύξηση στον αριθμό των χρηστών και κυρίως στη κατηγορία των νέων αλλά και με τα πολλαπλές, παρενέργειες που προκαλεί η χρήση των ναρκωτικών, η κοινωνία στέκεται αμήχανα απέναντι στην πολιτεία η οποία ακόμα δεν έχει δημιουργήσει την κατάλληλη υποδομή για την αντιμετώπιση αυτής της μάστιγας. Η κυπριακή κοινωνία δυστυχώς αφομοιώνει με μεγαλύτερη ταχύτητα τις κακές συνήθειες άλλων χωρών σε σχέση με την ταχύτητα που η κυπριακή πολιτεία καταφέρνει να στήσει τους κατάλληλους μηχανισμούς για την αντιμετώπιση τους. Το πρόβλημα των ναρκωτικών δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτή τη διαπίστωση. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης παρά την ύπαρξη Εθνικής Στρατηγικής, οι ασαφείς και αναποτελεσματικές δράσεις της, οι παραλείψεις και οι ατελέσφοροι χειρισμοί, είχαν ως συνέπεια να μην εφαρμοστούν και εκεί που εφαρμόστηκαν δεν είχαν το αναμενόμενο αποτέλεσμα, και έχουν οδηγήσει στην πλήρη απορρύθμιση των δράσεων του εθνικού στρατηγικού σχεδίου και των εμπλεκομένων φορέων στην καταπολέμηση των ναρκωτικών. Η πρόσφατη δολοφονία συμπατριώτη μας, του οποίου εικάζεται ότι οφείλεται σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών που αφορούσε τα ναρκωτικά, αγγίζει ακόμα μια σημαντική πτυχή του προβλήματος των ναρκωτικών και είναι αυτό που αφορά στην εδραίωση του υπόκοσμου και των συμμοριών στην Κύπρο. Η αδυναμία της πολιτείας να διαχειριστεί σωστά το θέμα, η διεύρυνση του προβλήματος των ναρκωτικών και η αύξηση του οργανωμένου εγκλήματος δεν είναι σίγουρα άσχετα μεταξύ τους.
Από νομοθετικής άποψης τι αλλαγές τροχοδρομούνται την επόμενη χρονιά και πως πιστεύετε ότι οι ρυθμίσεις που θα γίνουν θα συμβάλουν στην απάμβλυνση του προβλήματος;
Η κάθε νομοθετική ρύθμιση που γίνεται στο θέμα αυτό προϋποθέτει προσεκτική και ενδελεχή εξέταση πολλών παραμέτρων. Εάν η προσέγγιση και η φιλοσοφία μιας νομοθετικής ρύθμισης δεν είναι σφαιρική αλλά και τεκμηριωμένη σωστά τότε πιθανόν να μην συμβάλει στην απάμβλυνση του προβλήματος, κάτι που βεβαίως στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών αποφεύγεται κατά κόρον. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις που τροχοδρομούνται είναι οι εξής:
Νομοθετική ρύθμιση για επιβολή αντί οποιασδήποτε ποινής σε πρωτόπειρους μη εξαρτημένους χρήστες, την παρακολούθηση ειδικού προγράμματος θεραπείας και υποστήριξης σε εξειδικευμένα θεραπευτικά κέντρα.
Νομοθετική ρύθμιση για τη διάγνωση της εξάρτησης με ψυχίατρο δικαστική πραγματογνωμοσύνη και εργαστηριακή εξέταση για τη διαπίστωσή της, το είδος και την έκτασή της, σε κρίσιμο χρόνο. Με την επιπλέον νομοθετική πρόνοια ότι ο ισχυρισμός του ύποπτου / κατηγορουμένου ότι θα είναι εξαρτημένος, πρέπει να προβληθεί μέσα σε 24 ώρες από τη σύλληψή του και την αρχική απολογία του, για να μπορεί να τύχει των όποιων ευεργετημάτων για θεραπεία, λόγω της εξάρτησης.
Ο εγκλεισμός στη φυλακή χρηστών, ισοπεδωτικά και χωρίς διαβαθμίσεις επιφέρει την οριστική μάλλον περιθωριοποίησή τους γι΄αυτό επιβάλλονται διακρίσεις και νομοθετικές διαβαθμίσεις.
Οι πιο πάνω νομοθετικές ρυθμίσεις διαχωρίζουν σαφώς την σύγχυση που επικρατεί μεταξύ της κοινωνίας για τη θεραπεία και την ποινή.
Όπως επίσης έχουμε προτείνει τη διακομματική αντιμετώπιση της μάστιγας των ναρκωτικών. Να αντικρίσουμε τη μάστιγα των ναρκωτικών ως θέμα εθνικό, μακριά από τις κομματικές σκοπιμότητες και μικροκομματικές πολιτικές. Να συγκροτήσουμε μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική στρατηγικής για τη πρόληψη και την μεταχείριση των χρηστών ναρκωτικών. Για να το πετύχουμε χρειάζεται, όπως επισημαίνεται και από την ΕΕ, η επιστημονική τεκμηρίωση των δράσεων. Χρειάζεται, η προσπάθεια καταπολέμησης να είναι συνεχής και οι εφαρμοζόμενες πολιτικές ευέλικτες και ικανές να αντιμετωπίζουν την πολυπλοκότητα και τον ραγδαία μεταβαλλόμενο ποιοτικό χαρακτήρα του φαινομένου της χρήσης ναρκωτικών και των νέων «κινδύνων». Αυτό απουσιάζει από την κυβερνητική στρατηγική όπως απουσιάζει και το όποιο αναπτυξιακό έργο για τη δημιουργία επιπρόσθετων μονάδων απεξάρτησης που είναι πέραν του δεόντως αναγκαία.
Η Αστυνομία θεωρείτε ότι κάνει καλά τη δουλειά της ή αρκείται απλά στο να συλλαμβάνει μικροπαραβάτες αφού είναι αδύναμη να συλλάβει τα μεγάλα ψάρια;
Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος που να είναι ικανοποιημένος με τη δουλειά της Αστυνομίας στο θέμα αυτό. Υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης της απόδοσης της αστυνομίας η οποία κατέχει πρωτεύων ρόλο στο θέμα της καταπολέμησης της εξάπλωσης των ναρκωτικών. Η ικανότητα δυστυχώς της Αστυνομίας αλλά και της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών (ΥΚΑΝ) να διαλευκάνει μεγαλύτερες υποθέσεις είναι περιορισμένη για δυο σημαντικούς λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι η ατολμία και η αδυναμία που επιδεικνύει το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η ηγεσία της Δύναμης να αντιμετωπίσουν με δραστικό και αποτελεσματικό τρόπο φαινόμενα και κρούσματα διαφθοράς, απειθαρχίας και ανυπακοής. Όταν για παράδειγμα η ίδια η ηγεσία της Αστυνομίας επιχείρησε να «κουκουλώσει» υποθέσεις όπως και αυτή με το χάσιμο 12 κιλών μαριχουάνας που χρησιμοποιήθηκαν για δόλωμα σε στημένη επιχείρηση πως είναι δυνατό να επιτευχθούν επιτυχίες σε μεγαλύτερες υποθέσεις; Ένας δεύτερος σημαντικός λόγος που η Αστυνομία και η ΥΚΑΝ αδυνατούν να αναλάβουν μεγαλύτερες υποθέσεις είναι η ανασφάλεια των ιδίων των μελών της Δύναμης. Τα μέλη της ΥΚΑΝ δεν έχουν κατοχυρωμένο κανένα είδος προστασίας από την έκθεση τους στον αγώνα κατά των ναρκωτικών με αποτέλεσμα να επηρεάζετε η ποιότητα και οι δυνατότητες της δουλειάς τους. Επιπρόσθετα έχουμε επισημάνει στην Αστυνομία, να στρέψει την προσοχή της στους μεγαλέμπορους του αργού θανάτου και κυρίως των σκληρών ναρκωτικών. Εάν επιτυγχάνεται έστω και μια μεγάλη σύλληψη τον χρόνο είναι μεγάλη επιτυχία για τα δεδομένα της Κύπρου.
Η ΥΚΑΝ για να επιτύχει σε μεγαλύτερες αποστολές χρειάζεται πρωτίστως να συμπεριφέρεται επαγγελματικά και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την αλλαγή της νοοτροπίας και της κουλτούρας των μελών αρχίζοντας βεβαίως από την ηγεσία. Τα μέλη της ΥΚΑΝ χρειάζονται επίσης ενίσχυση ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες στις τουριστικές περιοχές όπου παρατηρείται έξαρση στη διακίνηση. Επίσης απαραίτητη είναι η συνεχής επιμόρφωση των μελών της ΥΚΑΝ μέσω της συστηματικής εκπαίδευσης-επιδίωξης συμμετοχής της υπηρεσίας σε προγράμματα ανταλλαγής και επιμόρφωσης του προσωπικού της.
Οι έλεγχοι που γίνονται σε λιμάνια και αεροδρόμια της Κύπρου θεωρείτε ότι είναι αποτελεσματικοί; Εάν όχι τι νομίζετε ότι θα πρέπει να βελτιωθεί;
Ο έλεγχος που γίνεται στα διάφορα επίσημα σημεία εισόδου και εξόδου της χώρας δεν είναι επαρκή για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών. Θεωρώ την πτυχή του ελέγχου κομβικής σημασίας για την καταστολή της διακίνησης γιατί ακριβώς είναι εδώ που η Αστυνομία και οι αρμόδιες αρχές χρειάζεται να εγκύψουν. Χρειάζεται να επικεντρωθούν στη δίωξη του έμπορα που εισάγει τα ναρκωτικά από το εξωτερικό και όχι τόσο του χρήστη. Δεν νοείται η όποια σύλληψη να γίνετε με πληροφόρηση και στα σημεία διακίνηση να γίνετε μόνο τυπικός τελωνειακός έλεγχος. Η Αστυνομία πρέπει να καταλάβει ότι οι έμπορες χρησιμοποιούν την εφευρετικότητα τους για να πετυχαίνουν τον σκοπό τους. Αυτό πρέπει να κάνει και η ίδια η Αστυνομία. Έχουμε επανειλημμένα προτείνει τη λήψη μέτρων για την καλύτερη συνεργασία μεταξύ αστυνομικών, τελωνειακών και δικαστικών αρχών για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών. Όπως επίσης έχουμε προτείνει την ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου λιμάνια, αεροδρόμια καθώς και στα οδοφράγματα και την αποτελεσματικότερη συνεργασία της ΥΚΑΝ με τις τελωνειακές αρχές.