Στη χρήση φυτοφαρμάκων αποδίδεται ο θάνατος περισσοτέρων από 700 εξωτικών πτηνών στη Νέα Νότια Ουαλία της Αυστραλίας, όπως απέδειξαν τα σχετικά τεστ που διενήργησε η αρμόδια Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος.
Τα πτηνά αυτά, πολλά από τα οποία είναι σπάνια
(κοκατού γκαλά, παπαγάλοι κορέλα κ.ά) εκτέθηκαν σε φυτοφάρμακα που χρησιμοποίησαν γεωργοί, αποφάνθηκαν οι αρμόδιες υπηρεσίες. Εκφράζεται μάλιστα φόβος πως ενδέχεται να απειληθούν με εξαφάνιση κάποια είδη πτηνών.
Τα συγκεκριμένα φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται για την
εξόντωση εντόμων, παρασίτων, αραχνών και πουλιών όπως τα ψαρόνια που βλάπτουν τις καλλιέργειες.
Εκατοντάδες εθελοντές συγκεντρώθηκαν στην περιοχή για να μαζέψουν τα πτώματα των πουλιών πριν καταφθάσουν αρπακτικά, με στόχο η δηλητηριώδης ουσία να μην εισέλθει στην οικολογική αλυσίδα.
Φόβοι εκφράζονται επίσης για αρπακτικά πουλιά όπως οι αετοί, αλλά και τα φίδια της περιοχής.
Στο μεταξύ Αυστραλοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι η άνοδος της θερμοκρασίας θα καταστήσει το ζωικό βασίλειο της Ανταρκτικής ευάλωτο σε «εισβολή» άλλων ζωντανών από θερμότερα κλίματα και θα το απειλήσει.
—Η δικλοφενάκη
Κι ενώ στην Αυστραλία έχουν να αντιμετωπίσουν την απώλεια σπάνιων εξωτικών πτηνών, στην Ευρώπη σε μεγάλο κίνδυνο βρίσκεται ο γύπας.
Αιτία είναι μια ισχυρή αντιφλεγμονώδης ουσία η οποία χορηγείται τόσο σε ανθρώπους όσο και σε οικόσιτα ζώα: η δικλοφενάκη. Η ουσία αυτή είναι εξαιρετικά τοξική στους γύπες και η χρήση της σε κτηνοτροφικά ζώα αποδεκάτισε τους πληθυσμούς των όρνιων στην Ινδία, το Πακιστάν και το Νεπάλ. Αυτές οι χώρες έχουν απαγορεύσει την κτηνιατρική χρήση της Δικλοφενάκης.
Όπως ενημερώνει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, αν και υπάρχουν εναλλακτικά ασφαλή φάρμακα, η Δικλοφενάκη εγκρίθηκε για χρήση σε οικόσιτα ζώα στην Ισπανία (όπου ζουν 8 στους 10 γύπες της Ευρώπης) και την Ιταλία και τώρα γίνεται διαθέσιμη σε όλη την Ευρωπαϊκή αγορά. Σύμφωνα με έναν τεχνικό φάκελο που δημιουργήθηκε από κοινού από την Ισπανική Ορνιθολογική Εταιρεία (SEO/ BirdLife Ισπανίας), τη Βρετανική Εταιρεία για την Προστασία των Πουλιών (RSPB/ BirdLife Μεγάλης Βρετανίας) και του Ιδρύματος Διατήρησης Γυπών (Vulture Conservation Fundation), αυτό θα οδηγήσει στη μαζική εξαφάνιση της χαρισματικής, απειλούμενης και οικολογικά πολύτιμης άγριας ζωής στην Ευρώπη.
Στην Ευρώπη απαντούν τέσσερα σπάνια είδη γύπα, όλα προστατευόμενα από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ο Ασπροπάρης απειλείται με εξαφάνιση και κατατάσσεται ως «Απειλούμενο» είδος στον Κόκκινο Κατάλογο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης IUCN και ο Μαυρόγυπας κατατάσσεται ως «Σχεδόν Απειλούμενο». Οι πληθυσμοί του Όρνιου και του Γυπαετού ανέκαμψαν πρόσφατα μετά από δεκαετίες προσπάθειας. Εκατομμύρια Ευρώ έχουν επενδυθεί για τη σωτηρία των γυπών της Ευρώπης και αυτή η επένδυση τίθεται τώρα σε κίνδυνο.
«Οι γύπες είναι εκπληκτικά πουλιά που παρέχουν σπουδαίες υπηρεσίες στην κοινωνία, καθαρίζοντας τη φύση από τα νεκρά ζώα και βοηθώντας στην αποτροπή της διάδοσης ασθενειών. Η Ιβηρική Χερσόνησος, η Γαλλία και η Ιταλία διαθέτουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους και ζητούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να διδαχθεί από την εμπειρία της Νότιας Ασίας και να απαγορεύσει την χρήση της Δικλοφενάκης προκειμένου να αποφευχθεί μια οικολογική καταστροφή», εξηγεί ο Ivan Ramirez, Επικεφαλής του Τμήματος Διατήρησης της BirdLife Ευρώπης.
Στην Ινδία, το Πακιστάν και το Νεπάλ η Δικλοφενάκη χρησιμοποιήθηκε ευρέως την δεκαετία του 1990 για την καταστολή των βοοειδών. Όταν τα ζώα πέθαιναν, η Δικλοφενάκη παρέμενε στο σώμα τους και καταναλωνόταν στη συνέχεια από τους γύπες, προκαλώντας τους σχεδόν ακαριαίο θάνατο. Σε 10 περίπου χρόνια, οι πληθυσμοί των γυπών στις χώρες αυτές μειώθηκε κατά 99%, οδηγώντας ορισμένα από τα πιο κοινά και εμβληματικά μεγάλα πουλιά της Ινδικής υποηπείρου στο χείλος της εξαφάνισης. Αυτό είχε και παράπλευρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, καθώς τα κουφάρια που δεν τρώγονταν λόγω των χαμηλών πληθυσμών των γυπών γίνονται τώρα βορά των αυξανόμενων πληθυσμών αδέσποτων σκύλων που μεταφέρουν και εξαπλώνουν τον ιό της λύσσας.
Ο Jose Tavares, Διευθυντής του Vulture Conservation Foundation δήλωσε ότι: «Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι ένα φάρμακο που έχει ήδη αφανίσει μαζικά την άγρια ζωή στην Ασία, γίνεται διαθέσιμο σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία που είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των γυπών, ειδικά τώρα που η πλήρης απαγόρευση της Δικλοφενάκης στην Ινδία έχει αποδώσει και φαίνονται τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης των πληθυσμών των γυπών».
Μια ευρωπαϊκή απαγόρευση θα ενθάρρυνε και τις χώρες της Αφρικής να σταματήσουν την διάδοση της Δικλοφενάκης, η οποία ήδη αρχίζει να επηρεάζει τους Κρίσιμα Απειλούμενους πληθυσμούς των Αφρικανικών γυπών.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Κράτη Μέλη της έχουν νομική υποχρέωση να προστατέψουν τους γύπες στα πλαίσια της Οδηγίας της ΕΕ για τα Πουλιά και της νομοθεσίας της ΕΕ για τα Κτηνιατρικά Φάρμακα, η οποία απαιτεί την αποφυγή οικολογικής ζημιάς. Είναι επείγουσα η λήψη μέτρων από την ΕΕ και η άμεση απαγόρευση της κτηνιατρικής χρήσης της Δικλοφενάκης στην Ευρώπη», κατέληξε ο Ariel Brunner, Διευθυντής Ευρωπαϊκής Πολιτικής της BirdLife International.