«Το θαλάσσιο περιβάλλον δεν το προσέχει κανένας»
Συνέντευξη με τον Μάριο Ευθυμίου, πρόεδρο του NAUTILOS SAR
Συνέντευξη στον Παύλο Νεοφύτου
Η «Ομάδα Έρευνας και Διάσωσης Ναυτίλος», είναι ένας μη-κρατικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που δημιουργήθηκε με κύριο στόχο την προσπάθεια διάσωσης σε περίπτωση θαλάσσιων ατυχημάτων. Ο δεύτερος στόχος, για τον οποίο επισκεφθήκαμε τα κετρικά γραφεία του οργανισμού, είναι η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, ένας περιβαλλοντικός τομέας ο οποίος σήμερα στην Κύπρο συνεχίζει να αγνοείται. ”Στην Κύπρο για ό,τι δεν βλέπουμε θεωρούμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα”, τονίζει στην ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΣΠΙΔΑ ο Πρόεδρος του ”Ναυτίλος”, κ. Μάριος Ευθυμίου. Μας αποκαλύπτει ”μυστικά” των βυθών που μόνο οι δύτες τα γνωρίζουν, μεταξύ των οποίων δυστυχώς είναι και τα σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα που δεν αντιμετωπίζονται με την αναγκαία σοβαρότητα.
κ. Ευθυμίου, μιλήστε μας για το περιβαλλοντικό κομμάτι του Ναυτίλου.
Ξεκινήσαμε πριν 6-7 χρόνια περίπου, όταν σαν μια ομάδα βλέπαμε ότι το θαλάσσιο περιβάλλον δεν το προσέχει κανένας. Και η πραγματικότητα είναι ότι ακόμη συνεχίζει να αγνοείται. Στην Κύπρο για ό,τι δεν βλέπουμε θεωρούμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Αν δεις όμως την καταστροφή που γίνεται, τότε θα πεις ότι είναι κρίμα.
Ποια προβλήματα έχετε εντοπίσει μέχρι στιγμής;
Καταρχάς, οι ψαράδες ψαρεύουν όπου θέλουν, δεν τους ελέγχει κανείς. Ρίχνουν τα δίχτυά τους τόσο κοντά στην ακτή με αποτέλεσμα να καταστρέφουν τη ζωή, γιατί μόλις γεννηθούν τα ψάρια αυτοί τα αλλιεύουν. Κανονικά υπάρχει ένας νόμος που απαγορεύει το ψάρεμα σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από την ακτή. Σε άλλες χώρες υπάρχουν περιοχές πλήρως προστατευόμενες από την αλιεία, στην Κύπρο καθόλου.
Ένα άλλο φαινόμενο που βλέπουμε σαν δύτες είναι ότι ακόμη έχει αρκετούς που ψαρεύουν με δυναμίτη. Περισσότερο στα κατεχόμενα. όταν πας στο βυθό του Πρωταρά, ακούεις τον ήχο μέσα στο νερό και καταλαβαίνεις ότι αυτό έρχεται από την κατεύθυνση των κατεχομένων. Αλλά και στις ελεύθερες περιοχές συμβαίνουν ανεπίτρεπτα πράγματα, γιατί έχει κάποιους που ψαρεύουν με χλωρίνη. Την ρίχνουν στη θάλασσα, δηλητηριάζεται αμέσως το ψάρι, βγαίνει στην επιφάνεια και το μαζεύουν για να το πουλήσουν. Έτσι όμως σκοτώνουν και εμάς μαζί με τα ψάρια.
Επίσης σοβαρό πρόβλημα είναι τα αντικείμενα που ρίχνονται μέσα στο βυθό. Μάλιστα συνατούμε σε κάποιους τόπους αντικείμενα που μπορεί να περιέχουν και απαγορευμένες ουσίες, όπως κάποια βαρέλια που φωτογραφήσαμε τελευταίως. Μια άλλη φορά στον Ακάμα βρήκαμε πολεμικό βλήμα, για το οποίο αν και καλέσαμε την αστυνομία και τοποθετήσαμε και σημαδούρα για να το βρουν εύκολα, μετά από ενάμιση χρόνο βρίσκεται ακόμη εκεί. Και η αλήθεια είναι ότι είμαστε τυχεροί όλοι μας. Σκέφτου να πας εκεί με μια βάρκα, να ρίξεις άγκυρα και αν τύχει να ακουμπήσει πάνω στο βλήμα, να γίνει έκρηξη.
Για τέτοια ζητήματα επιχειρήσατε ποτέ να συνεργαστείτε με τις Λιμενικές Αρχές;
Αρκετές φορές, αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Μια φορά πήγα για κατάδυση με έναν φίλο και μόλις μπήκαμε στο νερό οι ψαράδες έριξαν τα δίχτυα από πάνω μου. Πολύ επικίνδυνο. Και όταν τηλεφωνήσαμε στην αστυνομία, μας είπαν άστε τους να ψαρέψουν.
Οι κλιματικές αλλαγές κατά πόσο έχουν επηρεάσει το βυθό της Κύπρου;
Χρόνο με το χρόνο έχουν παρατηρηθεί διαφορές στη θερμοκρασία του νερού. Κι αυτό σίγουρα επηρεάζει τη ζωή. Εντάξει, επηρεάζει προς το κακό αλλά και προς το καλό. Για το καλό, επιτρέπει νέα είδη να έρθουν στην Κύπρο, να εμπλουτισθεί η θάλασσά μας από πλευράς ζωής. Από την άλλη όμως νέα είδη μπορεί να επηρεάσουν την παρουσία των υφιστάμενων και αυτό θα είναι σίγουρα μια αρνητική συνέπεια. Αλλά αν εμπλουτιστεί η θάλασσά μας και φτάσουμε τον πλούτο της θαλασσινής ζωής που έχει για παράδειγμα η Ερυθρά Θάλασσα, αυτό θα είναι καλό, και βέβαια θα βοηθήσει και τον καταδυτικό τουρισμό. Προσωπικά πιστεύω ότι σε καμιά εικοσαριά χρόνια αυτή η κατάσταση θα επικρατήσει στον κυπριακό βυθό.
Μιλήσατε για καταδυτικό τουρισμό. Σε τι επίπεδο έχει φτάσει στην Κύπρο;
Σε πολύ υψηλό. Για παράδειγμα το ναυάγιο το Ναυάγιο του Ζηνοβία στη Λάρνακα είναι πάρα πολύ πλούσιο σε ψάρια. Θεωρείται ένα από τα 10 καλύτερα ναυάγια στον κόσμο! Επίσης πρόκειται να βυθιστούν 3-4 νέα ναυάγια για τον καταδυτικό τουρισμό. Φυσικά αυτό θα πρέπει να γίνει με σωστή μελέτη. Για παράδειγμα, ένα ναυάγιο που υπάρχει στον Πρωταρά βυθίστηκε χωρίς μελέτη. Απλά βυθίστηκε σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο επειδή βόλευε μερικούς.
Για τις γαλάζιες σημαίες τι γνώμη έχετε;
Δυστυχώς είμαστε μια χώρα τουριστική. Αν πούμε την αλήθεια σε όλες τις περιπτώσεις θα ζημειώσουμε τουριστικά. Και όταν γίνονται ελέγχοι το δείγμα το μαζεύουν 2 km πιο μέσα από το σημείο που θα έπρεπε. Σκοπεύουμε σε ένα πρόγραμμα που θα ξεκινήσουμε το 2013 να κάνουμε κάποιες αναλύσεις εμείς.
Συντάσσετε έναν κατάλογο με τη θαλάσσια ζωή των κυπριακών νερών. Τι εξελίξεις έχουμε πάνω στο συγκεκριμένο θέμα;
Υπάρχουν πάρα πολλές εξελίξεις για αρκετούς λόγους. Ένας σχετίζεται με τα καινούρια είδη που ακολουθούν τα πλοία από τη διώρυγα του Σουέζ και μεταφέρονται στη θάλασσα της Κύπρου. Μερικά παραδείγματα από αυτά τα νέα είδη είναι η τρομπέτα, ένα ψάρι που συνήθως εμφανίζεται σε πιο ζεστά νερά, όπως στην Ερυθρά Θάλασσα, και το κουνελλόψαρο, με το οποίο έχουμε σοβαρό πρόβλημα στην Κύπρο. Να αναφέρω ότι εμείς σχεδιάζουμε ένα πρόγραμμα, που θα ξεκινήσει τον Φεβρουάριο του 2013, μέσω το οποιου θα έρθουν 3 εθελοντές από 3 διαφορετικές χώρες, οι οποίοι θα εργαστούν πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές εντοπίζουμε αλλαγές όσον αφορά τη ζωή στο βυθό. Βλέπουμε για παράδειγμα ότι στην Κύπρο τόσο μερικά ψάρια όσο και κοράλια άρχισαν να εμφανίζονται πιο βαθιά. Για παράδειγμα συναντάμε κάποιες ανεμόνες στα 70 μέτρα, που κανονικά οι ανεμόνες ζουν στα 18-25 μέτρα. Έχει μορφές ζωής που δεν θα έπρεπε να βρίσκονται σε εκείνο το βάθος.
Περισσότερες πληροφορίες για τον ”Ναυτίλο” στο www.nautilossar.org