Σε ανοιχτή συζήτηση που διοργανώθηκε από το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος στη Λευκωσία με θέμα: «Διαχείριση των Αποβλήτων στην Κύπρο – Μια Πρόταση – Λύση στο πρόβλημα», ακούσαμε τον Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος, κ. Κώστα Χατζηπαναγιώτου, να τονίζει με πάθος στους παρευρισκομένους πως η διαλογή στην πηγή και η προώθηση τοπικών προγραμμάτων ανακύκλωσης και κομποστοποίησης είναι η οικονομικότερη, περιβαλλοντικά και κοινωνικά φιλικότερη προοπτική στη διαχείριση των αποβλήτων. Στόχος, υπογράμμισε, «πρέπει να είναι να οδηγούνται στις μονάδες διαχείρισης μόνο τα υπολείμματα της διαδικασίας επιλογής στην πηγή».
Τέτοιες δηλώσεις, φυσικά, αποτελούν λόγια του αέρα και φαντάζουν υποτιμητικές για τη νοημοσύνη των πολιτών αυτού του τόπου, αφού η μέχρι στιγμής πολιτική του κράτους για τη διαχείριση των αποβλήτων απέχει παρασάγγας από τη φιλοσοφία της διαλογής στην πηγή, με την οποία παρουσιάζεται να φλερτάρει ο κ. Χατζηπαναγιώτου. Τρανό παράδειγμα αυτής της απαράδεκτης κρατικής πολιτικής είναι η ΟΕΔΑ Κόσιης, για την οποία μάλιστα υψηλόβαθμοι λειτουργοί στα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, καθώς και βουλευτές – μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος, μιλούν με ιδιαίτερα κολακευτικό τρόπο, την ίδια ώρα που καλείται ο πολίτης να συντηρεί με φορολογίες μια πολυδάπανη μονάδα που με την “έξυπνη” απόφαση για λειτουργία της καταργεί την όποια ανάγκη για διαλογή στην πηγή.
Και κάτι άλλο: ναι, ορθά ομιλέι ο κ. Χατζηπαναγιώτου, όταν χαρακτηρίζει τη διαλογή στην πηγή και την προώθηση τοπικών προγραμμάτων ανακύκλωσης και κομποστοποίησης ως την οικονομικότερη, περιβαλλοντικά και κοινωνικά φιλικότερη προοπτική στη διαχείριση των αποβλήτων, όμως μπορεί να μας απαντήσει σε ποιο βαθμό το υπουργείο του φρόντισε μέσω εκτενών και ουσιαστικών προγραμμάτων για την ενημέρωση και συμμετοχή του πολίτη, των τοπικών Αρχών, του ιδιωτικού τομέα και βέβαια του κράτους σε προγράμματα διαλογής στην πηγή; Γιατί για να επιτευχθεί ο στόχος μιας βιώσιμης πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων – και να μη διαμοιράζουμε στον κόσμο απλά θεωρίες ανούσιες – χρειάζονται κρατικές πρωτοβουλίες και δράσεις, που να οδηγούν στη συνεισφορά και την άμεση εμπλοκή του πολίτη, καθιστώντας τον την κινητήριο δύναμη ενός συστήματος διαμόρφωσης οικολογικού πολιτισμού που οδηγεί στη συμμετοχικότητα και στην υιοθέτηση της έννοιας της βιωσιμότητας μέσα από καθημερινές πραχτικές.
Η εμπειρία της Ευρώπης που πρωτοστάτησε και πρωτοστατεί στην ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων, έχει κατασταλάξει και έχει καθιερώσει τη “Διαλογή στην Πηγή” ως απαραίτητο στοιχείο για αποδοτική ανακύκλωση των απορριμμάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην τελευταία ανανέωση της βασικής Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για τη διαχείριση των απορριμμάτων, την οδηγία πλαίσιο 2008/98/ΕΚ, η διαλογή στην πηγή καθορίζεται πλέον ως απαραίτητη νομική υποχρέωση των κρατών μελών τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το πλαστικό και το μέταλλο.
Και δεν είναι τυχαίο που έχει καταλήξει η Ευρωπαϊκή κοινωνία σε αυτή την επιλογή. Τα απορρίμματα την ώρα και στο σημείο που παράγονται είναι διαχωρισμένα συνήθως σε κατηγορίες. Είναι ο τρόπος που τα πετάμε που τα αναμειγνύει και το καθιστά δύσκολο να τα διαχωρίσουμε στη συνέχεια. Είναι δηλαδή παράδοξο στο σημείο παραγωγής των υλικών να τα αναμιγνύουμε για σκοπούς μια παρεξηγημένης ευκολίας – αυτή είναι η απαράδεκτη εικόνα στην ΟΕΔΑ Κόσιης..! – και στη συνέχεια να ξοδεύουμε μεγάλα ποσά σε υποδομές για να τα ξαναδιαχωρίσουμε (εάν είναι μάλιστα αυτό εφικτό), για να μπορέσουμε να τα ανακυκλώσουμε.